ir.W.C.Vislid van de Algemene Voorschriften Commis- Knippen en plakkensie (AVC) van de Stichting CUR-VBOp advies van een ad hoc commissie 'Vormen inhoud van de nieuwe VB' is in 1980 een'knip- en plakclub' ingesteld om doorherrangschikking van VB-artikelen eenvoorschrift 'ontwerp en berekening' samente stellen.De activiteiten van deze werkgroep hebbengeresulteerd in een TGBBeton en eenhandleiding 'Ontwerp en berekening'.Tijdens de CUR-VB-dag 1983, gehouden 19april ?I., heeft ir. W. C. Vis hierover verslaguitgebracht. Bijgaand artikel is eenweergave van zijn voordracht, aangepastaan de actuele stand van zaken.Ten behoeve van toetsing van devoorstellen, zullen de stukken op kortetermijn in beperkte mate worden verspreid.Er wordt daarom een oproep gedaan oppersonen, werkzaam bij adviesbureaus,aannemers, bouwtoezichten enonderwijsinstellingen, die de voorstellen inhun praktijk willen toetsen.Ge?nteresseerden kunnen zich aanmeldenbij het secretariaat van de CUR-VB. Red.Dat twijfel goed is voormensen met serieuzeopvattingen omtrent de wetenschap (een ci-taat uit het toenmalig derde-jaars collegeToegepaste Mechanica van professorVreedenburgh) is blijkbaar ook bekend bijde Stichting CUR-VB. Immers, reeds eind1975, toen alleen nog maar de delen A envan de VB 1974 in omloop waren gebracht,werd door de Commissie Voorschriften Be-ton, de CVB, een 'Advies College VB '80-85'in het leven geroepen. De opdracht aan ditAdvies College was tweeledig:1. uitbrengen van een advies aan de CVB,omtrent de omvang en reikwijdte van een VB'85;2. uitbrengen van een advies aan de CVB,omtrent de indeling van een VB '85.De adviescommissie was samengesteld uitvertegenwoordigers van het uitvoerendbouwbedrijf, bouw- en woningtoezicht,technisch onderwijs, raadgevend inge-nieursbureau's en het technisch toezichtvanuit de ingenieursbureau's.In januari 1977 werd een advies aan de CVBuitgebracht. Kort samengevat luidde dit ad-vies:1. overweeg splitsing in een rekengedeelteen een uitvoeringsgedeelte;2. splits het rekengedeelte ina. regels voor normaal, eenvoudig werk;b. regels voor speciale onderwerpen alsstabiliteit, niet-lineair gedrag, voorspan-ning, speciale uitvoeringstechnieken enz.Omdat het advies moest worden uitgebrachtop een tijdstip waarop nog nauwelijks, re-kentechnisch gezien, een praktisch gebruikgemaakt werd van de toen nieuwe voor-schriften, werd aan het advies toegevoegd:3. houd, enkele jaren na het verschijnenvan de overige delen van de VB ?n na hetopdoen van enige ervaring in werken met deeind 1976 verschenen GTB, een enqu?teonder alle betrokkenen (constructeurs, aan-nemers, bouwtoezichten, onderwijs, beton-mortelbedrijven, prefab-fabrikanten enz.)naar de doelmatigheid van de VB '74.In 1979 werd deze enqu?te gehouden in devorm van een landelijk 'meningen-onderzoek', waaraan ongeveer 200 perso-nen meededen. De (ham)vraag of een ande-re indeling, uitgaande van dezelfde inhoud,gewenst werd, leverde een gelijkspel op:voor- en tegenstanders van een gewijzigdeindeling hielden elkaar in evenwicht.Daarnaast werd de vraag gesteld: Stel dat deindeling van de VB wordt gewijzigd, aanwelke nieuwe indeling geeft u dan de voor-keur?a. splitsing in twee delen:- uitvoering (met technologie, uitvoering,controle enz.);- berekening (met theorie?n, rekenregels,constructieve eisen enz.);b. splitsing in 'eenvoudig' betonwerk enbetonconstructies waarbij 'gespecialiseer-de' rekenmethodieken en uitvoerings-technieken worden gebruikt;splitsing in ??n voorschrift met basis-eisen en overigens verwijzingen naar ande-re voorschriften (voor cement, verdichting,beproeving, VMA, VZA, samengestelde con-structies enz.).Op deze vraag sprak circa 60% van dege?nqu?teerden een voorkeur uit voor eensplitsing volgens a. (dus uitvoering los vanberekening); 25% gaf de voorkeur aan split-sing volgens b. (eenvoudig losvan ingewik-keld); 5% zag voordelen in splitsing(hoofdnorm met verwijzingen).Wat inhoud en presentatie betreft kwamenuit het meningenonderzoek ondermeer devolgende wensen naar voren:- plaats per onderwerp alles bij elkaar;- verdeel de inhoud naar gebruikersgroep;- zorg voor weinig opzoekwerk en weinigverwijzingen;- maak het geheel duidelijk en leesbaar.MoermondIn 1980 kwam in het slot Moermond een adhoc commissie 'Vorm en inhoud van denieuwe VB' bijeen. Kort samengevat luidthet advies van deze commissie:Splits de VB bij de eerstkomende herzieningin de volgende delen:- een'grondwet'of TGB-beton;- een voorschrift 'ontwerpen berekening';- een produktnorm 'beton';- een voorschrift'uitvoering'.Enkele van de verdere conclusies van Moer-mond luidden:1. bij samenstelling van voorschriften ver-dient een pragmatische indeling, gericht ophet gebruik door verschillende doelgroe-pen, de voorkeur boven een wetenschappe-lijke indeling;Cement XXXV (1983) nr. 11 7541Overzicht Eurocodes2Overzicht TGB's2. samenstelling en uitvoering van de voor-schriften moeten dusdanig zijn, dat veran-deringen van beperkte omvang in ??n voor-schrift geen consequenties hebben voor an-dere delen van het pakket voorschriften;3. waar mogelijk dient de opbouw van debepalingen z? te zijn dat eerst eenvoudigeregels worden behandeld, die van toepas-sing zijn binnen een begrensd toepassings-gebied en dat daarna meer nauwkeurige(veelal ingewikkelder) methoden wordenbeschreven, die een breder gebied bestrij-ken. Een afzonderlijk voorschrift voor 'een-voudige constructies' behoeft dan niet ge-maakt te worden;4. er dient rekening te worden gehoudenmet de internationale ontwikkelingen, zon-der dat dat vertragend mag werken.Wanneer wordt uitgegaan van een dergelij-ke splitsing van de VB '74, wordt aansluitinggevonden bij de activiteiten in Europeesverband. Deze zijn erop gericht de Euroco-des 1 tot en met 7 uit te brengen; wellichtzijn deze binnen 10 jaar bindend (fig. 1). Ziehierover ook het informatieve artikel vanir.P.H.Jansma, Eurocodes - Euro-TGB'smet perspectief?, Cement 1982 nr. 7, blz.448-451.De concepten voor de Eurocodes 1, 2 en 3zijn inmiddels als gezamenlijk pakket naarde diverse EG-lidstaten gestuurd, voor hetleveren van commentaar. Afstemming vandeze drie Eurocodes onderling, voor wat be-treft terminologie, definities e.d. heeftplaatsgevonden door een speciale co?rdi-natiecommissie, waarin ons land is verte-genwoordigd door ing.D.C.Binnekamp.De TGB-activiteiten in eigen land vertoneneen redelijke parallel aan het Europese ge-beuren. Ook hier wordt gestreefd naar gelij-ke uitgangspunten en analoge reken-technieken voor alle constructiematerialen?n een grote mate van overeenstemming inopzet van de onderscheiden TGB's (fig. 2).De voor betonconstructies voorgesteldeverdeling van voorschriften wordt duidelijkgemaakt in figuur 3. Hierin bevat de TGB-Algemeen basiseisen voor alle constructie-materialen. De TGB-Beton wordt degrondwet voor bouwen in beton; de hierinopgenomen basiseisen zullen op z'n minsttot het eind van deze eeuw mee moeten!Naast de basiseisen in deTGB-Algemeen ende TGB-Beton, ontstaan of bestaan reeds,een aantal materiaalnormen, er wordt ge-werkt aan een produktnorm beton en aaneen voorschrift uitvoering. Ook het voor-schrift ontwerp en berekening is in voorbe-reiding. Later zal aan dit voorschriftenbe-stand uitbreiding worden gegeven doornormen voor bijzondere constructies (bijv.bruggen, in de grond gemaakte palen enz.).Overigens bestaan voor een aantal bijzon-dere elementen (heipalen, betontegels, bui-zen etc.) al aparte normen.Knippen en plakkenDe bijeenkomst in Moermond was in 1980ook aanleiding tot het instellen van wat werdgenoemd een 'knip- en plakclub'. Deze clubhad als opdracht met slechts de hulp vanschaar en lijm een VB-gedeelte Ontwerp-enberekening' samen te stellen.Omdat de eerste proeve van dit knip- enplakwerk, uitsluitend gevormd door her-rangschikken van bestaande VB-artikelen,redactioneel zwaar onvoldoende bleek,werd de opdracht aan de knip- en plakclubdoor de Algemene Voorschriften Commis-sie in 1981 verruimd.TBG-BetonInmiddels was ook het idee gerijpt om, v??r-dat met meer definitief plak- en knipwerkzou worden begonnen, eerst een voorstelvoor de TGB-Beton te verkrijgen. Een aantalbegrippen, die in het ontwerp van de TGB-Algemeen genoemd worden en waarop deTGB-Beton zal moeten aansluiten, komen inde VB niet voor, zodat naast geplakte tekstook geschreven tekst nodig bleek. Het leekaantrekkelijk in een zo vroeg mogelijk sta-dium, parallel aan het ontstaan van de TGB-Algemeen en de overige materiaal TGB's,richtinggevend mee te denken!De jongste versie van deze TGB-Beton, dieop 6 april van dit jaar aan de Algemene Voor-schriften Commissie is aangeboden, en alsdiscussie-stuk op verschillende niveaus'wordt rondgezonden, omvat 6 hoofdstuk-ken:1. Algemene bepalingen2. Basiseisen betreffende veiligheid, bruik-baarheid en duurzaamheid3. Materialen4. Krachtsverdeling in de constructies5. Toetsing6. UitvoeringOmdat de TGB-Beton de genoemdegrondwettelijke functie en inhoud moet krij-gen, dienen er zo weinig mogelijk getallenen formules in te worden genoemd. De tekstdient zo te worden opgesteld, dat bij lichtwijzigende idee?n omtrent materiaal, uit-voering of berekening, de TGB-Beton geenwijziging behoeft.Per hoofdstuk zal een schets van de inhoudworden gegeven:Hoofdstuk 1onderwerp;toepassingsgebied;voorwaarden waaraan ontwerp, berekenin-gen en tekeningen moeten voldoen;wijze waarop verantwoordelijkheid en toe-zicht zijn geregeld;voorwaarden waaronder van het voorschriftmag worden afgeweken;begripsbepalingen.Hoofdstuk 2in beschouwing te nemen grenstoestandenen ontwerpsituaties;in rekening te brengen belastingen;in rekening te brengen materiaaleigen-schappen.Hoofdstuk 3wijze waarop de karakteristieke sterkte vanhet materiaal moet worden bepaald;verwijzingen naar materiaal- of produktnor-men.Cement XXXV (1983) nr. 11 7553Relaties tussen de diverte (bestaande c.q.toekomstige) voorschriften op betongebiedHoofdstuk 4wijze'waarop constructies mogen wordengeschematiseerd;toepassingsgebieden van de verschillendetheori?n.Hoofdstuk 5algemene voorwaarden te stellen aan de di-mensionering.Hoofdstuk 6algemene voorwaarden voorde uitvoering.Nogmaals wordt benadrukt dat het hier omg rond wet-arti kelen voor de betonbouwgaat.Handleiding 'Ontwerp en berekening'Na het gereedkomen van schrijf-, plak- enknipwerk voor het discussiestukTGB-Betonis de knip- en plakclub inmiddels ook be-gonnen met het verknippen en verplakkenvan de VB '74 ten behoeve van het deel 'ont-werp en berekeningen'. Hierbij ligt de na-druk van de activiteiten op het voorberei-dend werk voor een later uit te brengenvoorschrift 'ontwerp en berekening'. Een la-ter te formeren voorschriftencommissieheeft dan een in de praktijk getoetstehandleiding als basis voor een voorschriftOntwerpen berekening'.Wordt, na de nu gevraagde toetsing, dehandleiding gepubliceerd, dan heeft deontwerper/rekenaar voorlopig een eigen-tijds voorschrift ter beschikking.De hoofdstukindeling van de handleiding'ontwerp en berekening' wordt analoog aandie van de TGB-Beton:1. Algemene bepalingen2. Basiseisen betreffende veiligheid, bruik-baarheid en duurzaamheid3. Materialen4. Schematisering en krachtsverdeling inde constructie5. Toetsing6. DetailleringIn de onderscheiden hoofdstukken wordtgevonden:Hoofdstuk 1onderwerp;toepassingsgebied.Hoofdstuk 2evenwichtsvoorwaarde in bezwijktoestand(veiligheid);voorwaarden te stellen aan doorbuiging enscheurvorming (bruikbaarheid);betondekking (duurzaamheid).Hoofdstuk 3soorten, kwaliteiten en klassen in beton;elasticiteitsmodulus, kruip, krimp, relaxa-tie;Tekenwaarden voor sterkte;- - diagrammen voor beton, betonstaal,profielstaai en voorspanstaal.Hoofdstuk 4algemene bepalingen voor het schematise-ren, zoals opleglengte, overspanning, mee-werkende breedte;begrippen zoals geschoorde constructies,ongeschoorde constructies en schorendeconstructies, met bijbehorende theori?n(hierin zal de opzet van eenvoudig naar in-gewikkeld tot uiting komen);krachtsverdeling in platen, liggers, raam-werken kolommen, schijven en kernen.Hoofdstuk 5grondslagen voor doorsnedeberekening bijbuiging en/of normaalkracht, al dan nietmet volledige of gedeeltelijke voorspan-ning;dwarskracht- en wringingsberekeningen;berekening van doorbuiging en scheurvor-ming.Hoofdstuk 6toelaatbare diameters, las- en veranke-ringslengten van betonstaal en voorspan-staal;eisen te stellen aan vloeren, wanden enwandliggers, balken en al dan niet samen-gestelde kolommen.SamenvattingSamenvattend kan worden vermeld dat heteerste deel van de activiteiten van de plak-en knipclub, namelijk een voorlopig ont-werp TGB-Beton, aan de Algemene Voor-schriften Commissie is aangeboden.Het tweede deel van haar bezigheden isthans vrijwel voltooid. Zij die aan de oproepvoor meedenkers, zoals uitgesproken op deCUR-VB-dag, gehoor hebben gegeven,kunnen met hun werk beginnen: het kritischwerken met de handleiding 'Ontwerp en be-rekening'.Dit werk wordt door de knip- en plakclubhoog ingeschat, want: twijfel is goed voormensen met serieuze opvattingen omtrentwetenschap en praktijk.Cement XXXV (1983) nr. 11 756