Herziening van de normenNEN 6008 BetonstaalenNEN 3868 VoorspanstaalTijdens de studiedag BetonstaallVoorspan,staal, die op 3 mei jl. in Amersfoortis gehou,den, is gesproken over produktie, eigen,schappen en certificering van betonstaal envoorspanstaal. Daarnaast werd inzicht ge,geven in de stand van zaken bij de herzie-ning van de normen NEN 6008 Betonstaalen NEN 3868 Voorspan$jtaal. De belangrijk,ste wijzigingen die daarbij te verwachtenzijn, worden in deze bijdrage aangegeven.Cement XXXV (1983) nr. 8BetonstaalDe wijzigingen van de norm NEN 6008 'Be-tonstaal' werden toegelicht in een lezingvan ir.S.W.Broekroelofs (Hoogovens GroepBV, voorzitter normcommissie Betonstaal).De wijzigingen zijn in hoofdlijnen in over-eenstemming met het huidige concept vande eveneens in herziening zijnde Euronorm80 'Betonstaal'.LasbaarheidIn de eerste plaats valt op dat uitsluitendwordt uitgegaan van lasbaar betonstaal. Dediverse leveringstoestanden zijn namelijkgoed als lasbaar te produceren; om prakti,sche redenen is het bovendien gewenst hetaantal betonstaalvarianten te beperken. Inverband hiermee wordt thans ook gewerktaan het opstellen van een NederlandsePraktijkrichtlijn voor het lassen van beton,staal, NPR 2053.Om de lasbaarheid te garanderen, wordt eenmaximum koolstofpercentage ge?ist van0,22%. In het kader van de algemene ont-wikkeling naar watergekoeld betonstaal isdeze eis niet moeilijk te realiseren.Rek bij maximale belastingHet begrip 'gelijkmatige rek' is gewijzigd in'rek bij maximale belasting', met overigensdezelfde technische inhoud. Reden hier-voor is dat het begrip gelijkmatige rek bete,kent: elastische + plastische rek. Maar hetDuitse begrip Gleichmassdehnung bete-kent alleen plastische rek. Om verwarring tevoorkomen is nu dus gekozen voor het be,grip rek bij maximale belasting.De eis voor een minimale rek bij maximalebelasting is gepubliceerd in mei 1982,ineenaanvullingsblad op NEN 6008, uitgave 1977.In verband met de invoering van certificatie,is gekozen voor een karakteristieke waarde,namelijk 2,75%, met een standaardafwij'king van maximaal 1,7%. Voor een uitge,breide bespreking van debetekenis hiervan,kan worden verwezen naar het artikel 'Derek van betonstaal' van ir.Th.Monnier, gepu-bliceerd in Cement 1982 nr. 4.Bij de herziening zal de eis ten aanzien vande breukrek niet meer worden opgenomen.ProfileringNieuw is de invoering van een zogenaamdeprofielfactor, die is overgenomen uit Euro-norm 82 'Betonstaal met betere aan,528hechting'. Deze profielfactor is een maatstafvoor de aanhechtweerstand tussen beton,staal en beton. Bij afwijking van de bepalin-gen omtrent de ribafstand en -hoogte, kanmet de profielfactor een voldoende aan,hechtweerstand worden aangetoond. De af,wijkingen van de voorgeschreven ribhoogteen -vorm mag echter niet meer bedragendan 15%. De profielfactor kan worden bere,kend met de volgende formule:f = k? FsinBc?n 0waarin:f = profielfactork = aantal zijden met dwarsribbenF sinB = loodrecht op de staafas geprojec'teerd oppervlak van de dwarsribc = ribafstand0= staafdiameterDoor de invoering van deze profielfactor ismeer flexibiliteit ten aanzien van de profile,ring verkregen.Het ziet ernaar uit dat in Euronormverbandzal worden gekozen voor een asymmetrischprofiel voor lasbaar betonstaal.VermoeiingsweerstandDe profilering is uiteraard van invloed op devermoeiingsweerstand, met name de rib,vorm en wijze van ribafronding naar hetstaafoppervlak. Gezien de grotere vrijheid inprofilering en de toenemende vraag naar dein rekening te brengen vermoeiingsweer-stand, zullen in de herziene norm hierom-trent enkele voorschriften worden opgeno,men.Voorgesteld wordt een ??nmalige type-beproeving, waarbij het betonstaal bestandmoet zijn tegen een spanningsrimpel vanminstens 200 N/mm2, gedurende tenminste1,3 . 1()6 spanningswisselingen (voor FeB400 en FeB 500 HWL en HK; voor gepuntlas'te wapeningsnetten FeB 500 HKN en HWNgelden andere waarden). Deze eis geldt al-leen voor betonstaal met een afwijkendeprofilering.KeuringDe steekproefsgewijze keuring op de bouw-plaats (partijkeuring ad-interim) was des-tijds bij de uitgave van NEN 6008 in 1977 alsovergangsmaatregel in de norm opgeno,RelaxatieIn de huidige NEN 3868 worden twee re-laxatieniveaus gehanteerd. Voor de herzie-ning wordt slechts ??n niveau voorgesteld,namelijk:ToepassingsgebiedIn de huidige norm worden 4 typen voor-spanstaal onderscheiden:- koudgetrokken voorspandraad;- warmgewalst voorspandraad;- voorspanstaven;- voorspanstrengen.Bij de herziening zal het warmgewalstevoorspandraad niet worden opgenomen,omdat dit nauwelijks nog wordt geprodu-ceerd en toegepast. Ook de voorspanstavenzullen uit de norm worden gelaten en in eenaparte norm worden ondergebracht. Stavenworden namelijk niet zozeer toegepast voorvoorgespannen betonconstructies, maarmeer voor bijzondere constructies zoalsverankeringen e.d. De nOrm zal zich dus be-perken tot voorspandraad en -strengen,door koudtrekken vervaardigd.De volgende typen worden onderscheiden:- glad en geprofileerd voorspandraad;- 3-draads, 7-draads en compacte 7-draadsvoorspanstrengen.De 3-draads en compacte 7-draads voor-spanstrengen waren in de huidige norm nietopgenomen, maar werden meteen certifi-caat op basis van de Euronorm wel toege-past. De compacte 7-draads streng heeftnog weinig bekendheid; deze wordt ver-vaardigd uit 'een normale 7-draads streng,die door een mechanische nabehandelingeen meer compacte dwarsdoorsnede krijgt.Bij een kenmiddellijn van bijvoorbeeld 15,2mm isvoor een normale 7-draadsstreng hetstaaloppervlak 139 mm2,voor een compacte7-draadsstreng echter 165 mm2.men. Aangezien inmiddels voor alle beton-staalsoorten en ook voor gepuntlaste wape-ningsnetten KOMO/Betonvereniging-certi-ficaten zijn afgegeven is met ingang van1 april jl. deze keuringswijze ingetrokken.Als keuringsmethode wordt in de nieuweNEN 6008 alleen nog erkend de produktie"keuring (= doorlopende keuring met certifi-caat) en de normale partijkeuring. Hierbijmoet worden opgemerkt dat, afgezien vande extra keuringskosten, de partijkeuringvoor de leverancier een riskante aangele"genheid is. Als de partij namelijk precies aande norm voldoet (= 5% onderschrijding vande vereiste waarden), dan is de goedkeur-kans sleGhts 5%.TerugbuigproefOok voor staafdiameters kleiner dan 0 12mm wordt de terugbuigproef ingevoerd, ter-wijl de enkelvoudige buigproef vervalt. Dithoudt verband met de verwerking op debouwplaats. Bij buiging kunnen doorkerfwerking kleine scheurtjes in het staalontstaan, die bij terugbuigen tot verderescheurvorming of breuk kunnen leiden. Metname de profilering is valif invloed op hetoptreden vankerfwerking.SymbolenIn de huidige NEN 6008 worden symbolengebruiktdie afwijken van de VB 1974, omdatze zijn ontleend aan de staalvoorschriften.Uit het oogpunt van gebruikersvriendelijkevoorschriften is het wenselijk hierin veran-dering te brengen.Het is op dit moment nog niet geheel duide-lijk wat de afloop zal zijn van de discussieshieromtrent.VoorspanstaalDe herziening van de norm NEN 3868 'Voor-spanstaaI' (uitgave 1975) werd tijdens destudiedag toegelicht in een lezing van ing.S.J.Eijgenraam (secretaris CUR-VB-werk-groep 'Voorspanstaal'). De wijzigingen wor-den zoveel mogelijk in overeenstemminggebracht met dein 1980 verschenen Euro-norm 138 'Voorspanstaal'.aanvangs-spanning fin % van dewerkelijke treksterkte50607080relaxatiena 1000 uurin % van f1,01,52,04,0PutcorrosieIn de praktijk worden herhaaldelijk discus-sies gevoerd over de werkelijke breukbaar-heid van voorspanstaal waarbij enige matevan putcorrosie is geconstateerd. Zoals hetnu in de norm is geregeld, moet iedere vormvan putcorrosie tot afkeuring leiden.Wat dit aspect betreft wacht de werkgroepdie belast is met de herziening nog op hetadvies van CUR-VB-onderzoekcommissie831, die hiernaar onderzoek verricht.Keuringseisen en symbolenEvenals is opgemerkt bij de norm Beton-staai zal ook in de norm Voorspanstaal hethoofdstuk Keuring worden aangepast aande nieuwe inzichten, met de nadruk opcerti-ficering. Ook voor het gebruik van symbolenwordt gezorgd voor een afstemming vanbeide normen.Stand van zakenHet concept van de herziening NEN 6008'Betonstaal' ligt thans ter behandeling bijhet NNI; de ter inzage legging (3 maanden)zal spoedig kunnen plaatsvinden. Als debinnengekomen kritiek is verwerkt, zal naarverwachting de herziening eind 1983 vankracht worden.De herziening van NEN 3868 'Voorspan-staaI' wordt wat later verwacht. Het ligt in debedoeling deze parallel te laten lopen metde ook in voorbereiding zijnde herzieningvan NEN 3860 'Verankeringssystemen voorvoorgespannen betonconstructies'. Degroene versie van beide normen kaneind '83worden verwacht.Tot slot kan nog worden vermeld dat bin-nenkort een CUR-VB-Aanbeveling zal ver-schijnen over het vervoer, de opslag en ver-werking van voorspanstaal. Deze aanbeve-ling zal later als bijlage bij de norm wordenopgenomen. ing.J.H.K?hneVervolg van blz. 527(Invloed van hoge druk in zeewater op destabiliteit van cementsteen)3. Babuschkin, N.I., Mtschedlow-Petros-sian, O.P., Zur Thermodynarnik der Reaktio-nen in den Systemen Ca(OH}2 - Si02 - H20,-C2S - H20 und C3S - H20 unter normalenund hydrothermalen Bedingungen; Silikat-technik 10 (1959), nr. 12, pp. 605-6084. Czernin, W., Ueber die Schrumpfung deserharteten Zements; Zement-Kalk-Gips 9(1956), pp. 523-5395.. Piters, M., Wijdeven, A. van de. Ontwerp,Cement XXXV (1983) nr. 8bouwen beproeving van een experimenteleopstelling t.b.v. de beproeving van cement-mortel beton in zeewater van hogedruk(100bar) en lage temperatuur (0-1Q?C); intron-rapport 82171, 19826. Davies, O.L., e.a., The design and analy-sis of industrial experiments; Oliver and8oyd, London, Edinburgh, 19677. Butler, J.E., The influence of pore pres-sure upon concrete Mag. of Concrete Re-search, 33, nr. 114, rnaart 19518. Haynes, H.H., Highberg, R.S.. Concreteproperties at ocean depths; Journalof thewaterway harbars and coastal engineeringdivision (1976), pp. 455-4709. Haynes, H.H., Permeability of concrete insea water, Performance of concrete in mari-ne environment; ACI-SP 65 (1980)52910. Browne, R.D., Domone, P.L., Permeabi-Iity and fatigue properties of structural mari-ne concrete at continental shelf depths; In-ternational Conference on 'Under waterconstruction technology', University of Car"dift, april 197511. Stachiw, J.D., Gray, K.O., Behaviour ofspherical concrete hulls under hydrostaticloading; Techn. Report R 517, Port Huene-me, Californie 196712, Vergelijkend onderzoek naar zeewater-indringdiepte en wapeningscorrosie na 2jaar expositie in de Noordzee; TNO-IBBCrapport 8-79-476, sept. 197913. Gantvoort, G.J., Wind, G. de, Reinhardt,H.W., Lopend onderzoek naardeduurzaam-heid van beton in offshore constructies; Ce-ment 35 (1983), nr. 4, pp. 259-260.
Reacties