De jonge constructeurde jonge constructeurMijn mening3D-rekenen is detoekomst`Bouw grootste slachtoffer economische crisis', `Voor het eerstin twee jaar stijging aantal vacatures in de bouw', `Crisishalveert architectenbranche'. Zomaar drie krantenkoppen overhoe de bouw ervoor staat. Komen we hier weer uit? Is dit denieuwe werkelijkheid? Het doet er eigenlijk niet toe: de bouw isvoorgoed veranderd. Niet alleen door de crisis, die heeft hetalleen maar versneld. Nee, vooral doordat de wereld digitaleren kritischer is geworden, zo ook de bouw. BIM is daarbij hettoverwoord, maar staat feitelijk nog in de kinderschoenen.Op dit terrein is nog veel te winnen, ook voor constructeurs.Want hoeveel constructeurs hebben al niet moeite om huneigen werk te digitaliseren, en werkt het liefst met potlood enruitjespapier? Maar digitaal is wel de toekomst, ?n het is eenkans om professioneler en klantgerichter te kunnen acteren. Wemoeten onze rol hierin opeisen en vooruitlopen. Door hetkleine spectrum in de bouw dat wij bedienen, zijn wij daar demeest geschikte doelgroep voor. Bovendien nemen de beschik-bare middelen in rap tempo toe. Zo worden gegevens als plan-ning, calculatie en onderhoud ge?ntegreerd in het model. Devolgende stap voor constructeurs is de koppeling met 3D-reke-nen. Dat gaat nu nog zeer moeizaam, maar wordt zeker detoekomst. Voorwaarde is dat de constructeur wel weet wat hijmoet doen en laten. Juist schematiseren en niet met een kanonop een mug schieten; evenzo andersom.Met de digitalisering liggen de mogelijkheden om geavanceerdeberekeningen te maken binnen handbereik. Kennis en kundeom dat te kunnen beheersen, worden daarmee belangrijker.Hiermee is het ook beter mogelijk om een effici?nte constructiete ontwerpen. Met het verschuiven van het opdrachtgeverschapnaar de aannemerij ligt de volgende kans om ons te onder-scheiden voor de hand. Aangezien zij zijn opgegroeid met depc, moet de jonge generatie constructeurs hierin een hoofdrolspelen en deze kans met beide handen grijpen.Mijn projectLuifel NS-stationHengeloHet Centraal Station (CS) te Hengelo (Ov) is volledigvernieuwd. De nieuwe gevel aan de zuidzijde heeft gestaltegekregen door het aanbrengen van een grote luifel dat de vollebreedte van het station zal overspannen (foto 1).Mark terSteegeik bennaam Mark ter Steegeleeftijd 33 jaaropleiding HTS, Bouwtechniek, TU/e, Constructief Ontwerpenafstudeerproject HTS: Voetbalstadion De Koel, VenloTU/e: ontwerp van een ijshal met een 3-dimensionaal in ??n richtingdiscontinu gekromd vakwerk uit hout en aluminiumbedrijf Bartels Ingenieursbureau, Enschedefunctie constructeurwerkzaam sinds juli 2006baan gekregen door sollicitatie via detacheerderbelangrijk in ontwikkeling Stefan Droste als leidinggevende enAlfons Schildkamp als wandelende encyclopedieeerste project Vrouw Kind Centrum van het MST, Enschederol bij eerste project Constructeur (vanaf bouwaanvraag)De jonge constructeur 22014 83Ontwerp luifelDe luifel bestaat uit tien gelijke segmenten, ieder bestaand uiteen prefab betonnen kolom met daarop een `broekstuk' metvier draagarmen van gietstaal. Deze dragen de prefab betonnendakplaat van 25 ton. Zowel de draagarmen van gietijzer als dekolommen en dakplaten van beton, zijn gegoten in speciaalvoor dit project gemaakte mallen. In een antropomorfe stijl zijnde kolommen en draagarmen vormgegeven, vloeiend over-gaand van een ronde kolomvoet naar vier driehoekige draagar-men.Constructieve opzetDe gehele luifel is gefundeerd op een lange sloof op mortel-schroefpalen. Op de sloof zijn de kolommen geplaatst. Hetbijzondere aan deze prefab betonkolommen is dat ze eencontinu verlopende doorsnede hebben. Aan de onderzijde zijnze ?800 mm; de bovenzijde lijkt het meest op een klavertje vier:een kern met de aanzet voor de vier draagarmen. De uitwendigebreedte is bovenin ongeveer 400 mm.Om ongecontroleerde spanningen door temperatuurverschillente voorkomen, zijn alle luifeldelen onderling gedilateerd. Stabili-teit wordt gewaarborgd door inklemming van de kolom op defundatie en een momentvaste, op de ankers voorgespannenverbinding tussen het broekstuk en de kolom.De luifel is zodanig ontworpen dat het zwaartepunt van dedakplaat met draagarmen recht boven de kolom ligt. Dit lijkt nietalleen logisch, maar was ook nodig om de kop van de kolom zoslank mogelijk te kunnen construeren.Bovenin de kolom komen veel dingen samen: ankers, dwars-krachtwapening, huidwapening van de rondingen en de langswa-pening van de kolom. Helaas is dit niet meer zichtbaar, terwijl dewapening in de mal een prachtig stukje vakwerk was, evenals demal zelf (foto 2).De kolom is met de hand berekend. Vanwege de slankheid van dekolomkop is dwarskrachtwapening nodig. De gietstukken zijnberekend in een real 3D-model met het FEA-programma Femap.Rubriek`De jongeconstructeur'In deze rubriek maken wekennis met een jongeconstructeur. Hij deelt zijnmening over het vak enbelicht een van zijn eersteprojecten. Dit is hettweede artikel in de serie`De jonge constructeur'.Deze rubriek is tot standgekomen in samenwer-king met YouCon, de vereniging van, voor en doorjonge constructeurs.1 21 De nieuwe luifel vanNS-station Hengelo2 Wapening in de mal vande kolom van de luiMijn rolNiets was standaardMijn rol in dit project was die van de traditionele hoofdconstruc-teur die het ontwerp rekentechnisch verantwoordt en derdenaanstuurt en controleert. Daarbij ben ik vanaf het eerste schets-ontwerp tot aan de oplevering betrokken gebleven bij het project.Van ontwerpende constructeur in de beginfase, tot constructief`opzichter' in de uitvoeringsfase.Men zegt wel dat elk project uniek is. Voor deze luifel gold dat inhet bijzonder, want niets was standaard aan dit bouwwerk. Stan-daard rekenregels zijn dan niet altijd van toepassing. Juist dieunieke aspecten en het buiten de gebaande paden treden maaktendit werk leuk en leerzaam.De uitdaging in dit project was om het samenspel te vinden tussende vormgeving (de constructie is het architectonisch ontwerp), hetgebruik van bijzondere materialen en productiemethodieken,gecombineerd met een maakbare uitvoering. Door het intensievebegeleidingsproces was het genieten om deze luifel te zien groeienvan wapeningsstaaf tot samengesteld bouwwerk. proJectgegevensproject Luifel NS-station Hengeloopdrachtgever Prorailarchitect IAA-Architectenhoofdconstructeur Bartels Ingenieursbureau, Enschedeprefab engineering Bartels Ingenieursbureau, Enschedeaannemer Hegeman+