werkt. Hiervoor is de bekisting ge-steld.Op foto 7 is de linker met zand afge-dekte plaat opgestort, zodat de plaat-hoogte ter weerszijden van dedwarsvoeg overeenstemt.Op foto 8 worden enkele krassen inhet pas opgestorte en met de rij af-gestreken beton, ontstaan door en-kele te grote grindsteentjes, wegge-werkt. In de plaat op de voorgrondzijn met behulp van een pneumati-sche boor ondiepe gaten geboord omeen stevige aanhechting van deplaatselijke dunne opstorting te ver-krijgen.Omtrent de kosten kan nog het vol-gende worden medegedeeld.Opstorten van 475 m2, gemiddeld dik0,02 m, heeft gekost ca f 1 536,-- ofper m2ca f 3,25, aldus verdeeld:ruwhakken oude verharding .. f 1,30cement, zand en grind...... f 0,65materi?el en arbeidsloon .... f 1,30f 3,25Het ruw hakken van de oude ver-harding is dus van grote invloed opde prijs. Door de dikte 0,03 m te ne-men en ruwhakken achterwege telaten, worden de kosten f 2,40, nl.cement, zand en grind .... f 1,15materi?el + arbeidsloon .... f 1,35De. bochtverbetering die werd ge-maakt, waar dus veel grotere diktenwerden toegepast en die het bewer-ken van 500 m2nodig maakte, heeftcalculatie f 10,-- per m2bedragen(f 2,-- voor materiaal en arbeids-loon + f 8,-- voor materi?el).De werkzaamheden werden in eigenbeheer uitgevoerd, waarbij de aan-nemer tegen overeengekomen prij-zen materiaal en arbeidskrachten terbeschikking stelde.Ik zal wel niet de enige zijn, diehuiverig is om het advies van deingenieur Martin J. Stam: ,,brengde betondekking later aan" (Cement3 1951/3-4) op te volgen1).De later opgebrachte deklaag zal n.l.nimmer ??n geheel uitmaken methet eerder gestorte beton: er zal al-tijd een ,,stortnaad" tussen beton enpleisterlaag aanwezig zijn.Nu is het bekend, dat stortnaden,ondanks de grootste zorg gedurendede uitvoering, de zwakke stee vor-men van betonconstructies: al zietmen ze mogelijk niet, ze zijn er. Datis nog eens bewezen aan de Noor-dersluis te IJmuiden, waarin in 1944explosies hebben plaats gehad. On-zichtbare stortnaden in de murennabij de haard der explosies zijnzichtbaar geworden. Ondanks hetschudden en een weinig omhoogwerpen van de muren bleef het be-tonpakket tussen twee stortnadenin ??n geheel, doch door de traag-heid gingen de stortnaden niet al-leen open, maar bleven na de ex-plosie zelfs openstaan, omdat hetvertikale wapeningsstaal tot vloei-ens toe bleek te zijn uitgerekt.Stortnaden dienen vermeden teworden en de heer Stam wil er juistover het gehele betonoppervlakvormen.Een enkele maal heb ik pleisterla-100gen gezien, welke zich in weer enwind goed hielden, maar normaalis dat niet het geval.Dat pleisterlagen in kelders eerdergoed blijven dan in de open lucht,komt doordat er geen zon op schijnt,de temperatuur in de kelders vrijgelijkmatig is en er geen vorst inoptreedt. Al zal de zonnewarmtemogelijk niet diep in de pleisterlaagdoordringen, een feit is, dat de bui-tenzijde ervan warmer wordt dande rest en dus meer zal uitzetten.Een gevolg hiervan is, dat de pleis-terlaag neiging zal vertonen bol testaan en dus los te laten van hetbeton, waartegen zij is aangebracht.En als bij meer aangehouden zonne-schijn de gehele pleisterlaag zal zijnwarm geworden, bestaat zelfs kansop uitknikken met hetzelfde gevolg.Soortgelijk verschijnsel heb ikwaargenomen bij een eensteens-rol-laag op een betonmuur: plaatselijkknikt de rollaag omhoog en was al-dus over vele meters los van hetbeton er onder.Ook vorst zal verderfelijk kunnenwerken: volkomen waterdicht zalde pleisterlaag niet zijn; er zal opden duur water in doordringen, datzich langs de ,,stortnaad" gemakke-lijk capillair kan verspreiden, voor-al als deze naad door zonnewarmteis losgewerkt. Bij bevriezing zal ditwater uitzetten en aldus de pleister-laag beschadigen.Het wapenen van de pleisterlaagzal op bovenstaande verschijnselengeen invloed hebben. Alleen zullener geen stukken uitvallen, zolang dewapening niet is doorgeroest.Mijn advies luidt: ,,breng op in debuitenlucht verblijvend beton nim-mer een pleisterlaag aan".De heer Stam is zelf ook niet geheelgerust anders zou hij niet schrijven:,,Het is gemakkelijker deze wape-ning ten overvloede te verbindenmet de belastingwapening, zodathet afspringen ook daardoor nogwordt tegengegaan" (cursiveringvan mij; waar het laatste woordje,,ook" op slaat is mij niet duidelijk).Mogelijk ben ik te ouderwets, maarik houd mij maar liever bij de gang-bare wijze van vervaardigen vangewapend beton, al is deze op hetpunt van ,,betondekking" nog nietideaal.Artikel 13, lid 9, van de G.B.V. 1940is m.i. geenszins verouderd. Jammerdat de heer Stam de gelegenheid,welke de voorbereiding der onlangsplaats gehad hebbende herzieningder G.B.V. geboden heeft om dat lidgeschrapt te krijgen, voorbij heeftlaten gaan!1) Ook van andere zijden kwamen brievenbinnen, waarop nog wordt teruggekomen.(Red.)Cement 3 (1951) Nr 5-6f 3 300,-- gekost of per m2f 6,60.Vergelijken we deze kosten met dievan het geheel vernieuwen van be-tonplaten, dan blijkt wel, dat de ge-volgde werkwijze tot belangrijke be-sparing heeft geleid.De kosten van het vernieuwen vanbetonplaten hebben blijkens een na-foto 8. afwerking van de opgestorte plaatScheurvorming in niet-overbelastegewapend-betonconstructiesIr. J. P. Josephus Jitta
Reacties