Prefabricage bij agrarisch bedrijfdoor arehitect F. van Klingeren, Amsterdamfoto 3. Station voor kunstmatige Inseminatie te Broek in WaterlandDe opdracht luidde: het in de kortstmogelijke tijd tegen minimale kos-ten optrekken van een Station voorkunstmatige Inseminatie, waarbijhet zou worden toegejuicht, als deverschijningsvorm meer het TNO-karakter van dit bedrijf zou weer-spiegelen dan de traditionele stalmet annexen, terwijl het ventilatie-probleem in de bijzondere aandachtwerd aanbevolen.Gekozen is een centrale bouw in devorm van een regelmatige 12-hoek,waarvan een gedeelte in 2-verdie-pingbouw.Op de beganegrond zijn de boxenvan de stieren, de dekstal, de voer-box en enkele dienstruimten onder-gebracht; op de verdieping het la-boratorium met spoelkeuken en hetkantoor (tek. lb).De gekozen grondvorm maakte hetdoor zijn gunstige inhoud-omtrek-en inhoud-stier-verhouding moge-lijk, voor het eerst in Holland eendergelijk bedrijf uit te rusten meteen complete air-conditioning.Deze installatie is opgesteld in dekelder en blaast de lucht verwarmdof gekoeld, al of niet gedroogd viahet ondergrondse kanaal en de hollekolom schuin omlaag de stalruimtein (tek. la).foto 2. spant op slingerstijlaansluitingen van de hekken om het middencifcuitDe betonnen scheidingswanden tussende boxen dienen tevens als vloerbalken.266 Cement 4 (1952) Nr 15-16foto 1. montagebeeldlichten van het 9e spant van de tas met de opeen dumpwagen opgestelde heistelllng met motorlierfoto 4. trap en foopbrug naar faboratoriumBeide delen en de tredenzijn geprefabriceerd.Over het plafond en de centraleventilatiekoker op de verdiepingwordt de verontreinigde lucht metnatuurlijke trek afgezogen.Hierdoor is het mogelijk de stal opelke gewenste temperatuur te bren-gen en tegelijk de vochtigheids-graad en het koolzuurgehalte vol-komen in de hand te houden. Dedekstal kan afzonderlijk worden ge-regeld.De verdieping wordt door middelvan electrische elementen ver-warmd, aangezien de aard derwerkzaamheden hier sterk discon-tinu is.Het plan bleek een uitgebreidereeks voordelen te bevatten:le. lagere bouwkosten door 12-voudige herhaling, tevens min-der verbruik van schaarse mate-rialen (pannen, stenen);2e. snelle bouw door prefabricage;3e. ideale bezonning der boxen;4e. beter overzicht over de dieren;5e. eenvoudige voedering;6e. het oplossen van het conden-satie-, ventilatie- en verwar-mingsprobleem;7e. natuurlijke scheiding tussen stalen laboratorium;8e. de alles overtreffende factor datde dieren, die uit een traditio-nele stal kwamen, hier belang-rijk rustiger werden en tot be-tere productie kwamen.Dit is door de veeartsen toege-schreven aan de meer ,,mense-lijke" omgeving: de grote op-tische openheid van het stalge-deelte gepaard met de veel be-tere luchttoestand.Technisch bestaat het plan uit eenonderheide betonvloer, met op dehoekpunten betonnen spanten, rus-tend op stalen pijpkolommen rondhet binnencircuit (foto 2), welkekolommen tevens de hoekstijlenvormen van de drie daar samenko-mende buishekken.De horizontale krachten aan de bo-venzijde der spanten worden opge-vangen door de in het werk ge-storte kleine verdiepingsvloer, dieknikvast aan de benedenvloer isverbonden door een holle stalen ko-lom, die tevens onderdeel uitmaaktvan de airconditioning-installatie.Vooraf montagerijp werden ge-maakt:tek. 1a. vertikale middendoorsnedetek. 1b. horizontale doorsnedenresp. over eerste verdiepingen gelijkvloersCement 4 (1952) Nr 15-16 267foto 5. interieur van de stierenstalomkokerde holle kolom metuitmondingen voor air-conditioningin het schuine bovenvlak1e. de 12 gelijke betonspanten;2e. de 12 gelijke dakvlakkenvanholle baksteenelementenmetisolatiemateriaal;3e. de 2 x 12 gelijke stalenhekwer-ken + ventilatiekolom (foto5);4e. de 12 gelijke houtenwanden vanlaboratorium en kantoor opdeverdieping.5e. de betonnen trapboom,loopbrugen treden (foto 4).Alle onderdelen, behoudens destalen hekken, werden door de aan-nemer op het werk tijdens het uit-voeren van het heiwerk en de be-ganegrond-vloer vervaardigd, gro-tendeels met ultra-snelverhardendeement.Door een functionnele materiaal-keuze is het mogelijk gebleken, hetgehele werk in uiterst snel tempo telaten verlopen met een gering aan-tal werkkrachten.Met gebruikmaking van zeer primi-tieve hulpmiddelen (zie foto 1)bleek het b.v. mogelijk de betonnenspanten en de stalen slingerstijlen inruim 2 dagen te stellen, het dak inslechts 1? dag.De uitvoering was opgedragen aande heer J. Visser, aannemer teBroek in Waterland.foto 6. laboratorium met spoelkeukenOPENBAAR GEMAAKTENEDERLANDSE OCTROOI-AANVRAGENDe volgende octrooiaanvragen zijn openbaar gemaakf dd. 15 JanuarlJ.l. Deze aanvragen liggen tot en met 15 Mei 1952 ter publieke inzage.No. 151 562 NED., dd. 9-2-1950Bouwconstructie, bestaande uit tenminste ??n raatvormig bouw-element van beton, waarvan de stijlen en regels visbekvormige bin-nenvlakken bezitten, van welk element de openingen tenminste aaneen zijde door tegels en piaten zijn afgesloten.N.V. SCHOKBETON te Kampen.No. 137 398 NED., dd. 23-12-1947Voorrang 8-11-1946, Denemarken.Uit kolommen en baiken bestaand skelet van gewapend beton.BENJAMIN KALL te Kopenhagen.No. 149 986 NED., dd. 18-11-1749Mengmachine.JULIUS WILHELM BEDNER te Amsterdam.No. 144 597 NED., dd. 29-1-1949Werkwijze voor het vervaardigen van een hol betonelement met voor-gespannen wapening, alsmede wapenlngselement daarvoor en aldusvervaardigd element.JOHANNES BAKKER te Lange Ruige Weide.No. 153 569 NED., dd. 16-5-1950Werkwijze voor het behandelen van het oppervlak van betonnen voor-werpen, alsmede voorwerpen behandeld volgens deze werkwijze.OCR1ETFABRIEK te Baarn.No. 109 045 NED., 23-12-1942Voorrang 25-3-1942, Belgie.Inrichting voor het verbinden van betonnen buizen.SOCIETECONTINENTALE ET COLONIALEDECONSTRUCTIONS.A. teBrussel.No. 143 461 NED., dd. 23-11-1948Betonnen buis met stalen wapening.LOCK JOINT PIPE COMPANY te East Orange, New Jersey, U.S.A.Afschriften van deze aanvragen kunnen worden geleverd ? f 1,75per stuk.WAT BETEKENT....?EXPERIMENT = proef/neming/.Experimenteren = proefnemingen doen.Experimenteel = proefondervindelijk.REK = lengteverandering; deze kan zowel positief (verlen-ging) als negatief (verkorting) zijn.HOMOGEEN betekent, dat de eigenschappen van de stofof van de beschouwde grootheden niet van de plaats af-hangen. Gewapend beton voldoet hieraan niet en is daarominhomogeenlISOTROOP betekent, dat de eigenschappen van de stof nietvan de richting afhangen; gewapend beton voldoet hieraanniet en is daarom anisotroop.(an- en in- betekenen dus beide: niet).SEDIMENTATIE betekent het neerslaan of doen bezinken vanStoffen uit een vloeistof of uit de lucht, hetgeen mechanischof chemisch kan gebeuren.ALKALIEN zijn verbindingen van alkalimetalen met water-stof en zuurstof; alkalimetalen zijn een groep metalen, waar-toe o.m. kalium behoort.SUSPENDEREN betekent een vaste stof in fijn verdeeldetoestand in een vloeistof laten zweyen.HYDRATEREN betekent ontfeden van een bepaald producidoor de inwerking van water; hydratatiewarmte is de hoe-veelheid warmte, die hierbij vrij komt.REACTIE betekent in de scheikunde omzetten van 2 of meersamengevoegde Stoffen in andere Stoffen; reactiviteit is desnelheid waarmee de reactie plaats vindt. G. J. H.268 Cement 4 (1952) Nr 15-16
Reacties