Kwaliteit van de kaders4 201670beton in beeld1 De convexe zuidgevel van Brede School Zuidhorn is ontwor-pen als een zonnewijzer; gebouwhoge louvres in prefabschoonbeton zorgen voor de gewenste schaduwenfoto's: Mark Hadden Photography1Kwaliteit van de kaders 4 2016 71Kwaliteit vande kadersDe onveranderbare delen in beton zetten de kaders neer van Brede School Zuidhorn bij Groningen.Deze op doordachte wijze gedefinieerde kaders bepalen de kwaliteit van het gebouw en makenhet een fijne plek om te leren. Kinderen leren de bewust leesbaar gemaakte constructie begrijpen.Prefabbetonnen louvres in de gekromde zuidgevel en thermisch geactiveerde betonvloerenzorgen voor thermisch comfort, licht en uitzicht. Nadrukkelijk is er ook gekeken naar toekomstiggebruik. Tussen deze kaders kan volop (op)gegroeid en weer gekrompen worden.Coen SmetsCement&BetonCentrumDoordacht schoolgebouw bewijst dat beton eenessenti?le rol kan spelen in het onderwijsKwaliteit van de kaders4 201672beton in beeld2 Pleinen, in plaats van gangen, verbinden de ruimten met elkaar3 In de wanden van de klaslokalen is een passe-partout gecre?erd:het beton in de wand ligt in dit grote vlak ietwat verdieptGeen gangen maar pleinenBrede School Zuidhorn wordt gebruikt voor basisschoolonder-wijs (openbaar en bijzonder), buitenschoolse opvang, sporten,fysiotherapie en begeleid wonen en werken. Veel aandacht isbesteed aan het verbinden van de relaties tussen alle gebruikersvan het gebouw. De diverse programmaonderdelen zijn slim inelkaar geschoven in een lensvormige plattegrond en drie bouw-lagen. Pleinen, in plaats van gangen, verbinden de ruimten metelkaar.Thermisch geactiveerd betonDe betonvloeren zijn thermisch geactiveerd. Dit levert niet alleeneen hoog thermisch comfort en laag energieverbruik op, maarmaakt ook verlaagde plafonds overbodig. Hierdoor worden dediverse aansluitingen tussen de constructieve elementen leesbaargemaakt. Kinderen leren zo hoe het gebouw werkt. Ook zijn deklaslokalen relatief hoog. Hierdoor is een kind in verhoudingmet een volwassene niet veel kleiner. Samen klein zijn werktverbroederend en geeft een gevoel van geborgenheid.TektoniekHet project Brede School Zuidhoorn staat uitge-breid beschreven en ge?llustreerd op www.tekto-niek.nl. Tektoniek is het kennisnetwerk voor archi-tectuur in beton. Via lezingen, projectbezoeken,workshops, expert meetings en online communi-catie wordt informatie, inspiratie en ondersteu-ning geboden aan (toekomstige) architecten,constructief ontwerpers, bouwkundig adviseursen producenten. Daarbij gaat het altijd om derelatie tussen vormgeving, constructie en maak-baarheid.2 3Kwaliteit van de kaders 4 2016 7312458931 ontvangstruimte /podium2 sportzaal / theaterzaal3 De Zijlen4 leerplein Het Anker5 lokaal Het Anker6 huiskamer / bso7 peuterspeelzaal SKSG89 lokaal De Borgh76leerplein De Borgh145786291 personeelsruimte2 keuken3 huiskamer / bso4 leerplein Het Anker5 lokaal Het Anker6 kantoren Het Anker7 leerplein De Borgh8 lokaal De Borgh9 kantoren De Borgh31456721 mediatheek2 balkon3 huiskamer / bso4 leerplein Het Anker5 lokaal Het Anker6 leerplein De Borgh7 lokaal De Borgh34 Plattegronden: (a) begane grond, (b) eerste verdieping en (c)tweede verdiepingbron: KPB architecten www.kpbarchitecten.nlZonnewijzerDe onderwijsfuncties zijn op het zuiden geori?nteerd. Om dekoellast ten gevolge van direct zonlicht te beperken, metbehoud van maximaal daglicht en uitzicht, is de convexezuidgevel ontworpen als een zonnewijzer met diepe reli?fs.Gebouwhoge louvres in prefab schoonbeton zorgen voor degewenste schaduwen. De ritmiek van deze schijven is doorgezetin de in het werk gestorte wanden die de klaslokalen scheiden.In deze eveneens in schoonbeton uitgevoerde wanden zijn alletechnische voorzieningen vooraf ge?ntegreerd. Ook is eenpasse-partout gecre?erd in de wanden: het beton in de wandligt in dit grote vlak ietwat verdiept. Dit vlak mag naar hartenlustworden versierd door de leerlingen en docenten. De rust wordtbewaard door het betonnen kader eromheen.Aardbevingbestendig bouwenWie aan bouwen in Groningen denkt, denkt momenteel ongetwij-feld aan aardbevingbestendig bouwen. De NPR 9998 `Ontwerpen beoordeling van aardbevingsbestendige gebouwen bij nieuw-4a4b4cKwaliteit van de kaders4 201674beton in beeldgebruikers Basisschool De Borgh, BasisschoolHet Anker, Stichting Kinderopvang StadGroningen, De Zijlen, Diverse (sport)verenigingenvloeroppervlak ca. 6500 m2periode ontwerp: 2012-2014; start bouw: zomer2014; oplevering: juli 2015bouw, verbouw en afkeuren ? ge?nduceerde aardbevingen'(gepubliceerd op 18 december 2015) was nog in ontwikkelingtoen werd gestart met de uitvoering van de school. Nieuweinzichten voor deze richtlijn hebben echter geleid tot de eis omde uitvoeringswijze aan te passen en om het gebouw constructiefniet-gedilateerd uit te voeren. De meerkosten voor de aanpassingvan de uitvoering en voor de bouwinteruptie zijn gefinancierdvanuit de NAM. PROJECTGEGEVENSproject Brede School Zuidhornopdrachtgever Gemeente Zuidhornarchitect KPB architecten, Groningen (tot medio2015: Team 4 architecten, Groningen)constructeur ABT / Wassenaar, Harenaannemer Friso Bouwgroep, Sneek5 Rondom het school-gebouw liggendiverse speelpleinenAardbevingenDe themanummers Cement 2015/1en Cement 2015/2 zijn geheelgewijd aan aardbevingbestendig bouwen.5