In de fabriek vervaardigde kolommendoor Ir. H. A. DickeIn de couponhal van het Bankgebouw der Nederland-sehe Handel-Maatschappij N.V., dat onder architectuurvan de heren Corn's E l f f e r s enA. A. v a n N i e u -wenhuyzen te Rotterdam aan de Zuid-Blaak inaanbouw is, zijn enkele kolommen uitgevoerd, diedoor hun bijzondere wijze van vervaardiging rechtkunnen doen gelden op een behandeling in dit tijd-schrift.Van de normale kolommen van het gewapend beton-skelet liepen er twee door de couponhal, die voor desafekluis is gelegen (fig. 1). Door de vormgeving vandeze ruimten werden aan deze kolommen specialeeisen gesteld:1) zij moesten als dubbelkolom worden uitgevoerd eneen cirkelvormige doorsnede verkrijgen;2) de middellijn van de enkele kolom moest aan devoet en aan de kop 35 cm zijn, terwijl de kolom-schacht zieh naar het midden moest verzwaren tot41 cm;3) iedere kolom moest een basement en een kapiteelverkrijgen (zie fig. 2).De vormgeving maakte de bekisting zeer bewerkelijk;de gestelde maximum maten waren echter de oorzaak,dat de kolommen niet in het werk konden wordenfig. 1. doorsnede van het skelei56 Cement 3 (1951) Nr 3-4gestort, daar deze maten niet toelieten, dat er op debetonoppervlakte nog een afwerklaag kon wordenaangebracht.Besloten werd daarom de kolommen geheel in defabriek te doen vervaardigen en voor de buitenlaagvan de kolom een specie met natuursteentoeslag tenemen en deze oppervlakte te doen polijsten. Zoalsuit foto 3 blijkt, is aan de gestelde eisen volkomenvoldaan.De kolommen zijn vervaardigd door de N.V. Schok-beton te Zwij ndrecht in samenwerking met de fa.Van den Berg te Schiedam, die de oppervlaktelaagsamenstelde en aanbracht, in een bekisting (fig. 4)die volgens ontwerp van N.V. Schokbeton door detimmerlieden van het bouwwerk is vervaardigd. Doorde Firma Van den Berg zijn de kolommen daarna ge-schuurd en gepolijst.In de fundering was een kas uitgespaard, die ietsgroter was dan de voetplaat, die aan de kolom wasgest?rt. Op de bodem van deze kas is een laag specievan beton met fijn grind gestort, waarop de kolomis geplaatst en draagt met een druk van 35 kg/cm2.Doordat deze mortel dus niet onder de kolom met desabel werd aangebracht, maar in een laag was gestort,was deze hoge druk toelaatbaar. De zijkanten zijneveneens met deze specie gevuld.De proefkuben van de kolomspecie vervaardigd gaveneen kubusvastheid van 400 kg/cm2, terwijl de buig-vastheid aan een proefbalkje gemeten een waardegaf van 520 kg/cm2.Hiermede'was de in de kolom toegelaten drukvast-heid van 110 kg/cm2verantwoord.Door het Gemeentelijke Bouw- en Woningtoezichtvan Rotterdam werden onder leiding van de heerP. J. van Tussenbroek met ongewapende prisma's,die van dezelfde specie en op dezelfde wijze als de ko-lommen werden vervaardigd, samendrukkingsproevengenomen, waaruit bleek dat de elasticiteitsmodulusvan het beton varieerde van 260 000 tot 200 000 kg/cm2en waarbij het vloeien Van de beton niet werd waar-genomen.Aan de hand van de gevonden E-waarden en onderaanneming van een contractiecoefficient werd de glij-dingsmodulus berekend.De conclusie, die uit de bovengenoemde waarnemingen becijfering kon worden getrokken, was: dat deplastische vervorming van de kolom zeer veel minderzou bedragen dan van een kolom vervaardigd vaneen normale betonkwaliteit.Daar de kolommen vervaardigd waren in omwikkeldbeton en de schroefvormige wapening in deze uitvoe-ring pas na een plastische vervorming van het betondienst gaat doen, is in overleg met genoemde gemeen-telijke dienst besloten, de toe te laten trekspanning indeze wapening te verminderen tot 600 kg/cm2en detoe te laten spanning in de drukwapening eveneens teverminderen tot 600 kg/cm2, daar volgens de gevondenE-waarden de waarde van n ongeveer de helft zalbedragen van de normaal gebruikte waarde (n = 15).fig. 2. prefab. kolom in couponhalCement 3 (1951) Nr 3-4fig. 4. doorsnede over de bekisting57foto 3. pretab. koiommen met natuursteenslag in de buitenlaagHet draagvermogen van deze kolom wordt nu volgensde G.B.V. 1940:dmin = 35 cm Fkern = 660 cm2drukwapening 6?19 fyd = 17 cm2schroefwapening ?10-6 cmDe berekende belasting op de kolom bedroeg 97 500 kg.Een berekening van de kolom met volle doorsnedeonder aanneming van n = 7,5 en met verwaarlozingvan de schroefwapening, geeft het volgende resultaat:dmin = 35 cm2Fbeton =960 cm2wapening 6?19 = 17 cm2Bij een belasting van 97 500 kg wordt de betonspan-ning 97 500/1 070 = 91,5 kg/cm2Verwacht mag worden, dat door de grote E-waardede kolom zieh volgens de laatste berekening zal ge-dragen.In dezelfde uitvoering werden voorts nog enkele ko-iommen vervaardigd met zeer gering draagvermogen.BoekbesprekingDr-Ing. Karl Grein, Pilzdecken, Theorie undBerechnungIn deze publicatie ieidt de auteur formules afvoor de berekening van paddestoelvloeren.Na een overzicht gegeven te hebben van en-kele bestaande rekenmethoden, die o.a. aan-geduld kunen worden met de namen van Leween van Marcus, ontwikkelt hi] zijn oplossings-wijze.Ter vereenvoudiging van de berekening wordteen plaat verondersteld, die zich in ??n rich-ting oneindig voortzet en In de andere richtingvolgens de langsranden vrij oplegt (randvoor-waarden van Na vi er). De oplegdrukken vol-gens de koiommen worden in tiet steunpunt-middelpunt geconcentreerd gedacht.Uitgaande van het verband, dat gelegd kanworden tussen een balkloze vloer en eendoorgaande ligger, wordt als oplossing vande differentiaalvergelijking van de plaat eenfunetie opgesteld, die uit twee delen bestaat.Het eerste deel W(y) is gelijk aan de bui-gingsfunctle van een ligger over meer steun-punten; deze 1s volkomen bekend. In hettweede gedeelte W(x,y) moet het gedrag vande plaat in twee richtingen worden onderge-bracht. Onder invoering van randvoorwaardenen als vierde voorwaarde een gelijkmatigeverdeling van de dwarskracht boven het steun-punt stellende worden daarvoor formules ont-wikkeld. De momenten in verschillende puntenvan de vloer worden dan berekend als hetmoment optredende in de doorgaande ligger,vermeerderd of verminderd met een toege-voegde waarde -- een ,,Beiwert" -- die uitde buiglngsformules van het tweede gedeeiteworden afgeleid. Deze correctieterm is somszo groot, dat het moment van teken wisselt.De afleiding geschiedt voor puntvormige on-dersteuning, zodat tenslotte nog de invloedvan de kolomkop-ondersteuning en de kolom-kop-inklemming moet worden ingevoerd. Voorde ondersteuning neemt de schrijver zijn toe-vlucht tot benaderingscoefficienten, zoals diedoor anderen zijn ontwikkeld, n.l. door invoe-ring van de coefficienten en ? verbandhoudende met de werkzame oplegbreedte(pag. 63).Zonder de afleiding van alle formules te bin-nen beoordelen, komt het mij voor, dat hetboekle waarde heeft voor de zeer afwilkendegevallen van ongelljke veldlengte (kolomaf-stand) en onregelmatige belasting, die menechter in de praktijk weinig aantreft.Bij Lewe, T?lke, e.a. wordt het probleem vande buiglng van een plaat, dat zijn uitdrukkingvindt in de differentiaalvergeiijking van debeginne af tweedimensionaai (in funeties vanx en y) opgevat. De opvatting van de bere-kening, waarvan Grein uitgaat, is die vanhet raamwerk met als bovenregei de padde-stoelvloerplaat. Hij begint dan ook met deformules van de doorgaande balk en super-poneert daarop het gedrag van een plaat.Zoals ook uit zijn rekenvoorbeeld blijkt, komende schuifspanningsmomenten in de beschou-wingen niet voor.Het voorstel tot een eenvoudiger en nauw-keuriger berekenen van balkloze vloeren, datde slotpagina's van de eerste druk van zijndissertatie in 1937 gepubliceerd, vormt, is inde tweede en opnieuw bewerkte druk wegge-laten.De derde druk is met twee hoofdstukjes ver-meerderd, n.l. met een historisch overzichten met een beschouwing over eigenfuneties.In het tweede hoofdstukje over de benade-ringsberekeningen van paddestoelvloeren valthet op, dat behalve die van de ZwltserMalllart slechts de Duitse bijdragen wordenvermeld. Dr. Ir. A. M. HAAS(Zie verder blz. 63 en 81.)58 Cement 3 (1951) Nr 3-4draagvermogen:
Reacties