themaHet oog van de meester2201118themaRavello, is een prachtig kustplaatsje in Zuid Itali?, volgenssommigen een van de mooiste plekjes op aarde. Het Audito-rium Oscar Niemeyer is gebouwd op de berghelling van hetstadje. Dankzij de neutrale kleuren van het gebouw past hetuitstekend in deze ruige omgeving (foto 2). De concertzaal zaleen belangrijke locatie worden voor het bekende en prestigi-euze Wagnerfetival dat hier 's zomers plaatsvindt.Het gebouw wordt gekenmerkt door een groot rond gewelf )foto 1). Opvallend is ook de grote uitkraging aan de dalzijde(foto 3). In deze uitkraging bevindt zich de muziekzaal zelf. Ditauditorium heeft 400 zitplaatsen en een bijzonder goede akoes-tiek. Het podium is beweegbaar en kan worden verhoogd omruimte te maken voor congressen. Behalve voor de zaal is erruimte voor een boekwinkel, een bar, repetitieruimtes, eengeluidsstudio en een ondergrondse parkeergarage voor 80auto's. Een zijde van de foyer volgt precies de helling van deberg, dit om kosten voor het afgraven te besparen. Als je inogenschouw neemt wat er in het gebouw is gehuisvest, is hetmet 1500 m2eigenlijk nog maar klein.Oogvormig raamEen ander opvallend onderdeel is het oogvormige raam, in dezuidoostelijke gevel (aan de zeezijde), naast het podium (foto4). Dit is een zeer herkenbaar stijlelement van Niemeyer. Doordeze opening heeft men ook vanuit de zaal uitzicht op de zeeen kan men zelfs tijden het luisteren naar een optreden genie-ten van de mooie omgeving. Bij het ontwerp was dit een duide-lijke vereiste van Niemeyer.Het uitzicht is nog mooier vanuit het serene betonnen terrasdat zich aan ??n zijde van het Auditorium bevindt. Hiermeedoet het bouwwerk feitelijk ook dienst als uitkijkplatform.Het oog van deIn een themanummer over de schoonheid van beton mag de beroemdeBraziliaanse architect Oscar Niemeyer eigenlijk niet ontbreken. Een betereambassadeur voor de toepassing van beton als architectonisch veelzijdigbouwmateriaal is immers haast niet denkbaar. Een van de recentste werkenvan deze inmiddels 103 jaar oude meester is een concerthal in Ravello: hetAuditorium Oscar Niemeyer. Een korte impressie.Een nieuw kunstwerk van Oscar NiemeyerHet oog van de meester 22011 19meester11 Het AuditoriumOscar Niemeyerwordt gekenmerktdoor een grootrond gewelffoto: Francesco PintoHet oog van de meester2201120themaDat was niet het enige probleem waar het project mee te makenkreeg. Er bestond ook veel weerstand vanuit milieugroeperin-gen en inwoners van Ravello. Dat was mede de oorzaak dat hetproject uiteindelijk tien jaar in beslag heeft genomen. Ooktijdens de bouw waren er de nodige uitdagingen zoals hetafgraven van een grote hoeveelheid rots en het aanbrengen vande massief stalen palen die nodig waren als borging tegen aard-verschuivingen.OmgevingHet auditorium is aan beide zijden toegankelijk via een kron-kelweggetje. Dit levert ook een potentieel gevaar op voor hetverkeer in dit voorheen erg rustige gebied. Een ruimere opzetlag dan ook voor de hand. Dit was echter niet mogelijk omdateen aantal grondeigenaren niet bereid was grond af te staan.243Het oog van de meester 22011 21PlanningDe eerste plannen dateren al van 2000. Hoewel Niemeyer zelfniet in Ravello is geweest heeft hij wel duidelijk zijn stempelgedrukt op het ontwerp. De eerste schetsen zijn van zijn hand(fig. 5). Die alleen al zijn van ongekende schoonheid. Ze doendenken aan het werk van Le Corbusier.Begin 2010 is het Auditorium geopend. De kostprijs bedroeguiteindelijk 16 miljoen. Hoewel het project aanvankelijk opde nodige scepsis kon rekenen, is iedereen het er nu wel overeens: het gebouw is een kunstwerk op zichzelf en daarmee eenverrijking voor de omgeving. Om dat echt goed te ervaren iseen bezoek ter plaatse noodzakelijk. Volgens ingewijden gevenfoto's nog maar 20% weer van de feitelijke beleving. Jacques Linssen2 Het auditorium is gebouwd op de berghellingvan het stadje foto: Michele Perone3 Opvallend is de grote uitkraging aan de dalzijde4 Door een oogvormig raam kan men vanuit deconcertzaal uitkijken over de omgeving5 De eerste schetsen zijn van de hand vanNiemeyer zelf bron: Funda??o Oscar Niemeyer6 Oscar Niemeyer is de oudste nog actieve archi-tect ter wereld7 Museu de Arte Contempor?nea in Niter?i (Rio deJaneiro)Oscar NiemeyerOscar Ribeiro de Almeida de NiemeyerSoares (foto 6), zoals zijn volledigenaam luidt, werd in 1907 in Rio deJaneiro geboren. Hij is de meestspraakmakende architect van Brazili?met een lange staat van dienst. In dejaren dertig maakte hij deel uit van eenteam van Braziliaanse architecten dat samen met Le Corbusier een modernis-tisch gebouw ontwierp voor het ministerie van Onderwijs in Rio de Janeiro.Niemeyer was een pionier in het gebruiken van de mogelijkheden van gewa-pend beton. Kenmerken in zijn oeuvre zijn de dynamische vormen en rondin-gen. Heel bekend werd Niemeyer met zijn ontwerpen voor de beeldbepalendegebouwen in de nieuwe stad Brasilia, zoals de kathedraal van Brasilia en hetCongresso Nacional. Bekend is ook het Museu de Arte Contempor?nea inNiter?i (Rio de Janeiro, foto 7). Hij heeft ook spraakmakende gebouwen buitenBrazili? ontworpen, bijvoorbeeld het hoofdkantoor van de Franse communisti-sche partij in Parijs, het Cultureel Centrum in Le Havre en het gebouw voor deItaliaanse uitgeverij Mondadori in Milaan. In 1988 won hij de prestigieuze Pritz-ker Prize.Oscar Niemeyer is nog steeds actief. Met zijn leeftijd van 103 jaar is hij zonderenige twijfel de oudste architect ter wereld.675