Leren van instortingen Al sinds de artikelenserie ‘De tikkende tijdbom onder de bouw’ (1997), volgt Cement de ontwikkelingen rond het onderwerp ‘constructieve veiligheid’ op de voet. De berichtgevingevolueerde sindsdien van signalerend en alarmerend tot constaterend en informerend.
1201092boekbesprekingBoekbesprekingAl sinds de artikelenserie`De tikken-de tijdbom onder de bouw'(1997),volgt Cement de ontwikkelingenrond het onderwerp`constructieveveiligheid'op de voet. De berichtge-ving evolueerde sindsdien van signa-lerend en alarmerend tot constate-rend en informerend. De tijdbom isinmiddels ontploft en het onder-werp is door verschillende organisa-ties, zoals Betonvereniging, CURBouw en Infra en VROM-Inspectie,zodanig opgepakt dat er langzaam-aan`licht aan den einder'te ontdek-ken valt.Frans van Herwijnen was een van deeersten die zich door het onderwerpaangesproken voelden. Hij was in1999 onder meer betrokken bij deoprichting van het Constructeurs-platform, en daarin vervolgens actiefvoor de werkgroep Imago. Daarnaastis hij niet alleen praktiserend con-structeur bij ABT, maar was hij alshoogleraar`Constructief ontwerpen'aan de faculteit Bouwkunde van deTU Eindhoven tot 2009 ook verant-woordelijk voor het opleiden vantoekomstige constructeurs.Vanuit die veelzijdige betrokkenheidmet het thema heeft Van Herwijnennu het boek`Leren van instortingen'samengesteld. Hoofdbestanddeelvormen 26 voorbeelden van instor-tingen.Een instorting is vaak het gevolg vaneen optelsom van fouten, en daarbijzijn meestal verschillende disciplinesbetrokken. Mocht er dus al eenhoofdschuldige aangewezen kunnenworden: waar de financi?le belangengroot zijn, is de bewijslast verre vaneenvoudig. Juridische claims makenteveel openheid over de oorzakendikwijls onmogelijk.De poging van Van Herwijnen is des-alniettemin te prijzen. De beschre-ven projecten zijn niet willekeuriggekozen. Telkens staan nieuwe con-structieprincipes, materialen of uit-voeringsmethoden aan de basis vanLeren van instortingenOverdekte kunstijsbaan in BadReichenhall (D)foto: AP Photo/Dieter EndlicherBoekbespreking 12010 93Leren van instortingenauteur prof.ir. Frans vanHerwijnenuitgave Bouwen met Staalaantal bladzijden 180prijs 37,50ISBN 978 90 72830 84 5clusie trekken dat deel 2 van`Lerenvan instortingen'niet lang op zich zallaten wachten.Henk Wapperomhet falen van een bouwwerk. Met deonvermijdelijke bril van een con-structeur op beschrijft hij per casusnuchter hoe de constructie in elkaarzat en wat er gebeurde tijdens deinstorting. Vervolgens analyseert hijde instorting en trekt hier lessen uit.Hij constateert waardoor een verge-lijkbare catastrofe in de toekomstzou kunnen worden voorkomen.De chronologisch behandelde voor-beelden komen voor een groot deeluit het buitenland en zijn daaromsoms op basis van summier beschik-bare gegevens beschreven. Duidelijkwordt al meteen dat instorten vanbouwwerken van alle tijden is. Descheve toren van Pisa vertoonde zijneerste mankementen al in 1178, ende kathedraal van Beauvais is sindshet begin van de bouw in 1225diverse malen geheel of gedeeltelijkingestort. Spoorbruggen wordensinds de negentiende eeuwgebouwd, en ook daarvan zijn er alvele ingestort. Telkens weer leverteen instorting lesstof op voor eenvolgend project.Bekende instortingenIn het tweede deel van het boekworden instortingen beschreven dievoor de meesten van ons wat beken-der zijn. De instorting van de TwinTowers in New York kent iedereen,maar het is de vraag of de aanslagzich een tweede keer zo zal voltrek-ken. Het bouw- en ontwerpprocesvan de Terminal op de luchthavenvan Parijs was zo complex en tegelij-kertijd zo ondoorzichtig, dat hetvoor iedereen duidelijk moet zijn dateen dergelijke aanpak geen navol-ging zal krijgen.Tot slot worden vijf Nederlandse pro-jecten beschreven, zoals de schouw-burg in Hoorn, het parkeerdek vanVan der Valk in Tiel en de balkons vanPatio Sevilla in Maastricht. Wat daar-bij opvalt is dat er in onze huidigevaderlandse bouwpraktijk nogaleens sprake is van miscommunicatietussen constructeur en uitvoering.Ook is het falen van een constructienooit het gevolg van ??n fout, maarveeleer van een opeenstapeling vanfouten.Het schort in de praktijk nogal eensaan voldoende constructieve kennisen ervaring. Ergens houdt de oplei-ding geen gelijke tred meer met depraktijk. En in de praktijk gunnen weeen pas afgestudeerde ingenieurnauwelijks nog de tijd om in zijn vakte groeien. Met in het achterhoofdde wetenschap dat op de opleidin-gen Bouwkunde en Civiele Techniekde interesse voor de`harde'vakkensterk terugloopt, moeten we de con-Saint Anthony Falls Bridge in Minneapolis (VS)foto: Getty Images/AFP/Mandel Mgan
Reacties